یکی از مراحل حساس در مراقبت از زخمها جدا کردن پانسمان چسبیده به زخم است. این کار نیاز به دقت و احتیاط بسیار دارد تا بافتهای زیرین آسیب نبیند و از بروز عفونت نیز جلوگیری شود. در این مقاله از دکتر24 قصد داریم تا به دلایل چسبیدن باند به زخم، عواملی که موجب چسبندگی بیشتر میشوند و روش کندن پانسمان چسبیده به زخم بپردازیم.
دلیل چسبیدن باند به زخم
چسبندگی پانسمان به زخم میتواند ناشی از دلایل مختلفی باشد. چسبندگی به اگزودای خشک، نوع گاز مورد استفاده و وضعیت زخم از جمله این دلایل هستند که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم. از این رو پانسمان و تعویض آن باید با دقت بالا انجام شود. دکتر24 با دارا بودن کادری مجرب، متشکل از پرستاران حرفهای و با تجربه، خدمات تعویض پانسمان در منزل تهران را با بالاترین کیفیت و در محیط امن خانه شما ارائه میدهد تا از بروز چنین مشکلاتی پیشگیری شود.
چسبندگی به اگزودای خشک
اگزودا ترشحاتی است که از زخم خارج میشود و شامل خون، پلاسما و دیگر مایعات است. خشک شدن اگزودا ممکن است سبب چسبندگی پانسمان به زخم شود. این شرایط معمولا در زخمهای عمیقتر یا زخمهایی که مدت زیادی از پانسمان شدن آنها میگذرد، مشاهده میشود. بنابراین کندن باند چسبیده به اگزودای خشک یکی از مشکلاتی است که درمانگر با آن روبرو است.
نوع گاز مورد استفاده
نوع گاز مورد استفاده نیز در میزان پانسمان چسبیده به زخم مؤثر است. در واقع گازهای سنتی و بافته شده به راحتی به بافتهای اگزودای خشک متصل میشوند. در مقابل پانسمان و گازهای غیر چسبندهای برای رفع این مشکل طراحی شدهاند. متخصصان دکتر24 برای جلوگیری از چسبیدن گاز به زخم معمولا از پانسمانهای مناسب و غیر چسبنده استفاده میکنند.
وضعیت زخم
پانسمان چسبیده به زخم در مواردی به دلیل وضعیت خود زخم ایجاد میشود. زخمهایی که ترشحات زیادی دارند، احتمال چسبیدن در آنها بیشتر است زیرا مایع بیشتری برای اتصال وجود دارد. همچنین زخمهایی که سطح ناهمواری دارند، عمیقتر هستند و یا در حال ترمیم و ایجاد بافت جدید هستند ممکن است الیاف گاز در آنها گیر کرده و سبب چسبندگی پانسمان به زخم شود. زخمهای عفونی به دلیل وجود باکتریها وآلودگیها نیز در چسبندگی پانسمان تأثیر میگذارند. در نتیجه انواع پانسمان وجود دارد و باید برای جلوگیری از چسبیدن آن برای هم زخم از پانسمان مخصوص استفاده کنید.
عواملی که موجب چسبندگی بیشتر پانسمان به سطح زخم شود
پیش از شروع توضیحاتی درباره روش کندن پانسمان چسبیده به زخم، به شرح عواملی که موجب چسبندگی بیشتر پانسمان به سطح زخم میشود، میپردازیم:
- رطوبت ناکافی: اگر زخم به اندازه کافی مرطوب نباشد، اگزودا خشک شده و سبب چسبندگی پانسمان میشود.
- نوع پانسمان: برای جلوگیری از چسبیدن گاز به زخم باید از پانسمان مناسب استفاده شود.
- مدت زمان استفاده: استفاده طولانی مدت از یک پانسمان، آن هم بدون تعویض، جدا کردن پانسمان را دچار مشکل میکند و منجر به چسبندگی میشود.
- عفونت در زخم: پانسمان چسبیده به زخم ممکن است در اثر عفونت در زخم ایجاد شود.
- فشار روی زخم: فشار زیاد بر روی پانسمان به ویژه در روزهای ابتدایی پانسمان میتواند الیاف آن را به داخل بستر زخم فشار داده و سبب چسبندگی بیشتر شود.
دستور العمل کندن پانسمان چسبیده به زخم
در این قسمت از مقاله به دستورالعمل و روش کندن پانسمان چسبیده به زخم میپردازیم. در واقع در جدا کردن و کندن پانسمانی که به زخم چسبیده است، نیاز به صبر و دقت فراوان است تا از آسیب به بافتهای در حال ترمیم و ایجاد درد و ناراحتی جلوگیری شود. بنابراین بهترین روش کندن پانسمان چسبیده به زخم شامل مراحل زیر است:
- مرطوب کردن پانسمان: در روش کندن پانسمان چسبیده به زخم باید در ابتدا آن را مرطوب کنید. این امر برای حل کردن ترشحات خشک شده ضروری است. بدین منظور میتوانید از محلولهای نمکی، وازلین و یا از آب تمیز استفاده کنید.
- چند دقیقه صبر کنید: پس از خیس کردن پانسمان، اجازه دهید تا مایع به داخل آن نفوذ کرده و ترشحات خشک شده را نرم کند. صبور باشید زیرا این کار ممکن است چند دقیقه طول بکشد.
- آرام جدا کردن: با دقت و به آرامی لبههای پانسمان را از زخم جدا کنید. مهمترین نکته این است که هرگز پانسمان چسبیده به زخم را با کشیدن سریع و به زور جدا نکنید. این امر میتواند سبب پارگی پوست، درد و اختلال در روند بهبودی شود.
- خودداری از کشیدن به سمت بالا: سعی کنید پانسمان را به موازات سطح پوست و به آرامی جدا کنید. از کشیدن پانسمان به سمت بالا و سریع خودداری کنید.
- بریدن پانسمان: در صورت لزوم اگر فقط قسمت کوچکی از پانسمان به زخم چسبیده، میتواند با استفاده از یک قیچی ضدعفونی شده آن را ببرید.
- کمک گرفتن از متخصص: روش کندن پانسمان چسبیده به زخم به ویژه در زخمهای عمیق نیاز به تخصص و مهارت کافی است. بنابراین برای این امر میتوانید از متخصصان اعزامی دکتر24 کمک بگیرید.
لوازم و وسایل مورد نیاز برای کندن باند چسبیده به زخم
داشتن وسایل و تجهیزات مناسب میتواند روش کندن پانسمان چسبیده به زخم را آسانتر کند. بنابراین برای کندن باند چسبیده به زخم به وسایل زیر نیاز دارید:
- محلول مرطوب کننده: محلول نمکی استریل و یا آب تمیز برای مرطوب کردن زخم و پانسمان
- گاز استریل یا پنبه تمیز: ترجیحا گاز استریل برای اعمال محلول روی پانسمان
- قیچی ضدعفونی شده: ترجیحا با نوک گرد برای قسمتهای جدا شده پانسمان در صورت لزوم
- پنس یا انبرک: برای جدا سازی پانسمانها و برداشتن آنها
- دستکش تمیز یا یکبار مصرف: برای حفظ بهداشت
جلوگیری از چسبیدن گاز استریل به زخم
چسبیدن گاز استریل به زخم هنگام پانسمان و پس از آن یک امر طبیعی است. با این حال برای جلوگیری از چسبیدن گاز به زخم میتوانید یک سری اقدامات را انجام دهید:
- استفاده از گاز وازلین استریل: گاز وازلین استریل رطوبت کافی را در اختیار زخم گذاشته و میتواند از چسبیدن به بستر زخم جلوگیری کند.
- حفظ رطوبت محیط زخم: حفظ رطوبت متعادل در محیط زخم به ترمیم و بهبود آن کمک کرده و احتمال چسبیدن پانسمان را کاهش میدهد. این امر با استفاده از پانسمانهای مناسب و در مواردی نیز با استفاده از داروهای موضعی امکانپذیر است.
- تعویض منظم پانسمان: تعویض به موقع و منظم پانسمان از تجمع و خشک شدن بیش از حد ترشحات جلوگیری میکند.
- استفاده از وازلین: استفاده از وازلین سبب نرم شدن زخم و پانسمان میشود و جدا کردن آن را آسانتر میکند.
جمع بندی
جداکردن پانسمان چسبیده به زخم نیازمند صبر، دقت و احتیاط فراوان است. در برخی از زخمها به دلیل ترشحات بیشتر، عمق بیشتر و یا عفونت، امکان چسبندگی زخم به پانسمان بیشتر است. بهترین روش کندن پانسمان چسبیده به زخم، پیروی از دستورالعملهای صحیح، استفاده از پانسمانهای مناسب و مرطوب کردن زخم است. در موارد شدیدتر و پیچیدهتر توصیه میشود تا با یک متخصص مراقبتهای بهداشتی مشورت کنید.
سوالات متداول
1. چند بار در روز باید پانسمان را تعویض کرد؟
تعویض پانسمان به نوع زخم و توصیه پزشک بستگی دارد، با این حال معمولا 1 تا 2 بار در روز کافی است.
2. چه زمانی باید از آنتیبیوتیک موضعی استفاده کرد؟
در صورت وجود خطر عفونت یا زخمهای عمیق میتوان استفاده کرد.
3. چرا باید از کشیدن سریع پانسمان خشک خودداری کرد؟
زیرا کشیدن سریع میتواند سبب پارگی پوست، درد و اختلال در روند بهبودی شود.